Τι είναι το ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής;

Η αορτή είναι η μεγαλύτερη αρτηρία του σώματός σας , και ο ρόλος της είναι να μεταφέρει οξυγονωμένο αίμα σε όλο το σώμα. Αρχίζει από την καρδιά διατρέχει το θώρακα (θωρακική αορτή) και την κοιλιά σας (κοιλιακή αορτή), και στο ύψος του ομφαλού χωρίζεται στα δύο σχηματίζοντας τις λαγόνιες αρτηρίες που μεταφέρουν το αίμα στο κάθε πόδι. Συνεπώς η κοιλιακή αορτή εφοδιάζει με αίμα το κάτω μέρος του σώματος.

Τι είναι το ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής;

Η αορτή είναι η μεγαλύτερη αρτηρία του σώματός σας , και ο ρόλος της είναι να μεταφέρει οξυγονωμένο αίμα σε όλο το σώμα. Αρχίζει από την καρδιά διατρέχει το θώρακα (θωρακική αορτή) και την κοιλιά σας (κοιλιακή αορτή), και στο ύψος του ομφαλού χωρίζεται στα δύο σχηματίζοντας τις λαγόνιες αρτηρίες που μεταφέρουν το αίμα στο κάθε πόδι. Συνεπώς η κοιλιακή αορτή εφοδιάζει με αίμα το κάτω μέρος του σώματος.

Η φυσιολογική διάμετρος της κοιλιακής αορτής είναι περίπου 2 εκ.(εξαρτάται από το φύλο και τα σωματομετρικά χαρακτηριστικά του κάθε ανθρώπου). Όταν ένα αδύνατο σημείο του τοιχώματός της διαταθεί πάνω από το 50% (δηλ. αν η διάμετρός της γίνει>3 εκ.) τότε ονομάζεται ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής (ΑΚΑ) (εικόνα 1). Η πίεση του αίματος που τρέχει εντός της αορτής μπορεί να εξασθενίσει και να διατείνει και άλλο το ανευρυσματικό της τμήμα. Τελικά, αν το ανεύρυσμα διαταθεί πέρα από ένα όριο ασφαλείας κινδυνεύει με ρήξη. Η ρήξη αποτελεί επείγουσα κατάσταση που απειλεί τη ζωή του ασθενούς γιατί προκαλεί μεγάλη εσωτερική αιμορραγία με αποτέλεσμα την καταπληξία ή και το θάνατο του ασθενούς.

Εικόνα 1. Ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής.

Ένα άλλο, λιγότερο συχνό πρόβλημα, που μπορεί να προκαλέσει ένα ΑΚΑ είναι ο εμβολισμός. Ο θρόμβος ή τα συγκρίμματα που σχηματίζονται εντός του ανευρυσματικού σάκκου αποσπώνται και με την αιματική ροή καταλήγουν στα αγγεία που αιματώνουν άλλα όργανα. Αν τα αγγεία αυτά αποφραχτούν προκαλείται έντονος πόνος και ισχαιμία του οργάνου (π.χ. πόδι) και αν δεν αποκατασταθεί άμεσα η αιμάτωσή του οδηγεί σε νέκρωση και απώλειά του (πχ. του ποδιού).

Κάθε χρόνο στις ΗΠΑ διαγιγνώσκονται περί τις 200.000 νέες περιπτώσεις ΑΚΑ, από τις οποίες οι 15.000 παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο ρήξης και θανάτου, αν δεν αντιμετωπιστούν άμεσα. Ευτυχώς τα ΑΚΑ αντιμετωπίζονται με ασφαλή και αποτελεσματικό τρόπο, ειδικά όταν έχουν διαγνωστεί έγκαιρα πριν την εμφάνιση συμπτωμάτων.

Ποια είναι τα συμπτώματά του;

Τα ΑΚΑ συνήθως είναι ασυμπτωματικά. Μερικά από τα συμπτώματα που μπορεί να εμφανίσετε είναι:

• Ένα αίσθημα σφύξεων στη κοιλιά σας, παρόμοιο με το χτύπο της καρδιά σας.
• Σοβαρό, ξαφνικό πόνο στη κοιλιά ή στη μέση σας. Το σύμπτωμα αυτό μπορεί να είναι σημείο επαπηλούμενης ρήξης του ανευρύσματος.
• Σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να αναπτύξεται πόνο, ωχρότητα ή και έλκη στα δάκτυλα ή τον άκρο πόδα εξαιτίας μικροεμβολισμών από τους θρόμβους του ανευρύσματος.
• Αν το ανεύρυσμα ραγεί μπορεί ξαφνικά να αισθανθείτε έντονη αδυναμία ζάλη ή πόνο και να χάσετε τελικά την συνείδησή σας. Αυτή η κατάσταση είναι απειλητική για τη ζωή και πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα.

Από τι προκαλείται το ανεύρυσμα;

Οι ερευνητές δεν έχουν ακόμη καταλήξει στα ακριβή αίτια που προκαλούν το ανεύρυσμα. Η αρτηριοσκλήρυνση είναι μια πιθανή αιτία καθώς πιστεύεται ότι μέσω της φλεγμονής που προκαλεί στο τοίχωμα οδηγεί στην εξασθένισή του. Παράγοντες που σχετίζονται με την αθηροσκλήρωση είναι το κάπνισμα, η αρτηριακή πίεση και η υψηλή χοληστερίνη. Στο τοίχωμα της αορτής σχηματίζεται η αθηρωματική πλάκα που αποτελείται από χοληστερόλη, ασβέστιο και ινώδη ιστό. Με την πάροδο του χρόνου η πλάκα αυτή μπορεί να προκαλέσει στένωση ή εξασθένηση και διάταση του αορτικού τοιχώματος. Άλλοι παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη ΑΚΑ είναι:

• Το αντρικό φύλο και μάλιστα ηλικίας άνω των 60 ετών
• Θετικό οικογενειακό ιστορικό (συγγενής α΄βαθμού με ΑΚΑ)
• Η υψηλή αρτηριακή πίεση
• Το κάπνισμα

Απεικονιστικός έλεγχος για τη διάγνωση των ανευρυσμάτων.

Τα ασυμπτωματικά ανευρύσματα συνήθως ανευρίσκονται τυχαία στα πλαίσια ενός υπερηχογραφήματος ή μίας αξονικής τομογραφίας κοιλίας που εκτελούνται για κάποια άλλη πάθηση. Κατά την ψηλάφηση της κοιλιάς σας ο γιατρός σας μπορεί να αισθανθεί μία σφύζουσα μάζα, που να θέτει την υποψία ΑΚΑ. Για την επιβεβαίωση μπορεί να σας συστήσει να κάνεται ένα υπερηχογράφημα κοιλιακής αορτής (triplex) ή αξονική τομογραφία κοιλίας ή μαγνητική τομογραφία.

Θεραπεία ανευρυσμάτων κοιλιακής αορτής.

Το ΑΚΑ δεν πρόκειται να υποστρέψει από μόνο του και χρήζει οριστικής θεραπείας. Αν είναι μικρό (3-5 εκ.) ο αγγειοχειρουργός σας θα σας προτείνει να το παρακολουθείται κάθε 6-12 μήνες για τυχόν σημεία αλλαγής του μεγέθους του με τη βοήθεια του triplex ή της αξονικής τομογραφίας. Σε περίπτωση που πάσχεται από υψηλή αρτηριακή πίεση μπορεί να σας συνταγογραφήσει αντιυπερτασικά φάρμακα. Αν καπνίζεται πρέπει να το διακόψετε. Είναι σημαντικό να υπάρχει συνεχής παρακολούθηση του μεγέθους του γιατί μπορεί να αυξηθεί σημαντικά σε σύντομο χρονικό διάστημα και να κινδυνεύετε με ρήξη αν δεν ανιχνευθεί έγκαιρα.

Η οριστική του θεραπεία είναι η χειρουργική αποκατάσταση του ΑΚΑ και εφαρμόζεται όταν η διάμετρός του είναι ≥5 εκ., όταν υπάρξει μεγάλη αύξηση σε δύο διαδοχικές μετρήσεις ή όταν το ανεύρυσμα προκαλεί συμπτώματα. Υπάρχουν δύο μέθοδοι θεραπείας, η ανοικτή και η ενδαγγειακή αποκατάσταση ΑΚΑ.

Κατά την ανοικτή αποκατάσταση μετά από γενική αναισθησία γίνεται τομή σε όλο το μήκος της κοιλιάς σας και ο αγγειοχειρουργός αντικαθιστά το ανευρυσματικό τμήμα της αορτής με συνθετικό μόσχευμα ίδιου μέγεθους με τη φυσιολογική αορτή, στην οποία και συρράπτεται. Μετά το χειρουργείο ο ασθενής οδηγείται στη μονάδα εντατικής θεραπείας 1-2 ημέρες και συνολικά παραμένει στο νοσοκομείο περίπου 1 εβδομάδα. Για την πλήρη ανάρρωση απαιτούνται 6 εβδομάδες με 3 μήνες (εικόνα 2).

Εικόνα 2. Ανοικτή αποκατάσταση ανευρύσματος κοιλιακής αορτής κατά στάδια. Α. τοποθέτηση αγγειολαβίδων για τον αποκλεισμό του ανευρύσματος από την κυκλοφορία. Β. με το νυστέρι γίνεται διάνοιξη του ανευρυσματικού σάκου και συρραφή του συνθετικού μοσχεύματος, κεντρικά και περιφερικά, σε υγιές αορτικό τοίχωμα. Γ. ολοκλήρωση της αντικατάστασης του ανευρύσματος με το συνθετικό μόσχευμα και σύγκλειση του ανευρυσματικού σάκου.

Κατά την ενδαγγειακή μέθοδο η αποκατάσταση του ανευρύσματος γίνεται από το εσωτερικό του αγγείου με τη χρήση ειδικών καθετήρων. Η μέθοδος αυτή είναι λιγότερο επεμβατική γιατί, ακόμη και με τοπική αναισθησία, γίνονται μόνο δύο μικρές τομές στη βουβωνική χώρα άμφω για την αποκάλυψη των μηριαίων αρτηριών. Στη συνέχεια από τις μηριαίες, και με τη χρήση ακτινοσκοπικού μηχανήματος, εισέρχονται οι ειδικοί καθετήρες που φέρουν το ενδομόσχευμα που αποτελείται από ένα μεταλλικό σκελετό επενδεδυμένο με ειδικό ύφασμα. Το μόσχευμα εκπτύσσεται και στηρίζεται στο εσωτερικό της αορτής με ειδικά διαμορφωμένους νάρθηκες (stents). Σε 1 με 2 μέρες ο άρρωστος παίρνει εξιτήριο και η ανάρρωσή του είναι ταχύτατη και ανώδυνη (εικόνα 3). Με την ενδαγγειακή μέθοδο είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι πρέπει να βρίσκεστε υπό συνεχή παρακολούθηση για μεγάλο χρονικό διάστημα με περιοδική πραγματοποίηση αξονικών τομογραφιών ή triplex. Μερικές φορές απαιτούνται πρόσθετες επεμβάσεις για τη διόρθωση τυχόν διαφυγών από το ενδομόσχευμα ή της θέσης του σε τυχόν μετακίνισή του.

Εικόνα 3. Ενδαγγειακή αποκατάσταση ανευρύσματος κοιλιακής αορτής. Α. είσοδος του ειδικού καθετήρα που φέρει το ενδομόσχευμα (stent graft) συμπτυγμένο και σταδιακή του απελευθέρωση. Β. τελική μορφή με το ενδομόσχευμα πλήρως ανεπτυγμένο και στα δύο σκέλη και τη ροή του αίματος πλέον να γίνεται μέσα από το ενδομόσχευμα (stent graft).

Τα προτερήματα της ενδαγγειακής μεθόδου είναι: η αποφυγή γενικής αναισθησίας και εκτεταμένης κοιλιακής τομής, ο λιγότερος πόνος, η ταχύτερη ανάρρωση και η βραχύτερη νοσηλεία. Ωστόσο, μορφολογικά δεν είναι όλα τα ανευρύσματα κατάλληλα για ενδαγγειακή αντιμετώπιση. Ο αγγειοχειρουργός είναι αυτός που θα εκτιμήσει την κατάσταση και έχοντας εμπειρία τόσο στην ανοικτή όσο και στην ενδαγγειακή μέθοδο θα προτείνει την κατάλληλη θεραπεία για κάθε άρρωστο χωριστά.

http://www.aggeiopathia.gr/anebrisma-kiliakis-aortis/