Παρακάτω θα βρείτε τις απαντήσεις που σας ενδιαφέρουν σχετικά με την αϋπνία.

Πόσες φορές έχουν έρθει στο μυαλό μας οι εξής ερωτήσεις:

1. Φοβάμαι ότι δεν θα κοιμηθώ και έχω αϋπνία

2. Πως μπορώ απλά να αντιμετωπίσω την αϋπνία;

3. Ξυπνάω και δεν μπορώ να αναπνεύσω.

4. Ξυπνάω και νιώθω τα χέρια μου παράλυτα.

5. Νιώθω κάποιες φορές να παραλύω στο στάδιο μεταξύ ύπνου - ξύπνιου.

Παρακάτω θα βρείτε τις απαντήσεις που σας ενδιαφέρουν.

1. Tο άγχος για μία επικείμενη αϋπνία, προκαλεί αϋπνία, καθώς η σκέψη ότι δεν θα μπορέσουμε να κοιμηθούμε όπως επιθυμούμε μας προκαλεί ένταση η οποία δυσκολεύει την έλευση του ύπνου. Υποστηρίζεται ότι εάν το άτομο ύστερα από μερικές νύχτες δύσκολου ύπνου (εξαιτίας κάποιου γεγονότος που διατάραξε τον ύπνο του) εξακολουθεί να ζει και να συμπεριφέρεται όπως πριν, το πιθανότερο είναι να ξεπεράσει το πρόβλημα της αϋπνίας, όμως συχνά το σύμπτωμα της αϋπνίας δεν υποχωρεί, παρότι οι καταστάσεις που το προκάλεσαν σταματούν να υπάρχουν. Σε αυτήν την περίπτωση, η προσοχή του ατόμου στρέφεται στην ποιότητα του ύπνου του και παρατηρείται το φαινόμενο η αϋπνία να προκαλεί αϋπνία. Ουσιαστικά η αϋπνία προκαλεί σκέψεις που σχετίζονται με την αδυναμία του ατόμου να κοιμηθεί, την αυστηρή αυτοκριτική του και την ανησυχία του γι' αυτό, οι οποίες συνοδεύονται από σκληρές προσπάθειες για να μπορέσει, τελικά, να κοιμηθεί. Ωστόσο ο ύπνος σχετίζεται με την χαλάρωση και κάθε είδους ""προσπάθεια"" να κοιμηθούμε μας προκαλεί σωματική, συναισθηματική και γνωστική διέγερση. Η γνωστική διέγερση περιλαμβάνει την ανησυχία, την υπερενεργητικότητα της σκέψης, τις επαναλαμβανόμενες σκέψεις, την ανεπιθύμητη παρεμβολή σκέψεων, την κατάστρωση σχεδίων, την ανάλυση ή τη δυσκολία ελέγχου εντόνων συλλογισμών, ή αλλιώς την έντονη δραστηριότητα του μυαλού μας, η οποία είναι ασύμβατη με τη λειτουργία του ύπνου.

2. Προκειμένου να ανακτήσετε ένα φυσιολογικό πρόγραμμα ύπνου θα σας προτείναμε να ακολουθήσετε τις εξής οδηγίες: Αξιοποιήστε ένα Σαββατοκύριακο στο οποίο δε θα έχετε υποχρεώσεις και εμποδίστε τον εαυτό σας να κοιμηθεί την Παρασκευή το βράδυ και όλη την ημέρα του Σαββάτου. Αν το βράδυ του Σαββάτου νιώσετε εξάντληση επιτρέψτε στον εαυτό σας να κοιμηθεί για 8 ώρες, μόνο κατά τη διάρκεια της νύκτας, βάζοντας ξυπνητήρι το πρωί. Αν το Σάββατο το βράδυ δε νιώθετε ανάγκη για ύπνο μη διστάσετε να παραμείνετε ξύπνια και να επιτρέψετε στον εαυτό σας να κοιμηθεί ξανά μόνο την Κυριακή το βράδυ. Το πρώτο αυτό βήμα δεν θα είναι αρκετό για να αλλάξετε το βιολογικό σας ρολόι, κάτι για το οποίο πιθανότατα θα απαιτηθεί η πάροδος μερικών ημερών. Αυτό που θα πρέπει να προσέξετε μετά την πρώτη αυτή αντιστροφή είναι να επιτρέπετε στον εαυτό σας να κοιμάστε μόνο βραδινές ώρες και πάντοτε να βάζετε ξυπνητήρι το πρωί προκειμένου ο ύπνος σας να μην εκτείνεται σε καμία περίπτωση και κατά τη διάρκεια της ημέρας. Με αυτόν τον τρόπο θα αναγκάσετε τον εαυτό σας να μάθει να ξεκουράζεται κατά τη διάρκεια της νύκτας και σταδιακά θα αρχίσετε να νιώθετε μεγαλύτερη ενεργητικότητα κατά τη διάρκεια της ημέρας. Επίσης, απαραίτητο είναι να μην κάθεστε στο κρεβάτι σας για κανέναν άλλο λόγο (για να διαβάσετε, να δείτε τηλεόραση κλπ.) παρά μόνο για να κοιμηθείτε. Αν δείτε ότι έρχονται πάλι έντονες σκέψεις, μην προσπαθήσετε να αποκοιμηθείτε, αλλά σηκωθείτε από το κρεβάτι σας και επιστρέψτε μόνο όταν είστε απολύτως έτοιμη να κοιμηθείτε. Ακολουθήστε την οδηγία αυτή ακόμη και αν μείνετε άγρυπνη όλη τη νύχτα και μην επιτρέψετε στον εαυτό σας να κοιμηθεί κατά τη διάρκεια της επόμενης ημέρας. Η έλλειψη ύπνου για ένα σύντομο χρονικό διάστημα δεν πρόκειται να σας προκαλέσει κάποιο πρόβλημα, ενώ μπορείτε να αξιοποιήσετε τον χρόνο που θα έχετε για μελέτη, χωρίς να προβληματίζεστε από το γεγονός ότι δεν κοιμάστε.

3. Περίπου 10 - 15% των ενηλίκων παρουσιάζουν επεισόδια άπνοιας διαρκείας μέχρι 10 δευτερολέπτων κατά τη διάρκεια του ύπνου. Αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό και δε στοιχειοθετεί πρόβλημα. Ορισμένοι όμως άνθρωποι εμφανίζουν αυτό που ονομάζουμε ""συνδεόμενη με την αναπνοή διαταραχή του ύπνου"" ή ""υπνική άπνοια"". Η διαταραχή αυτή σχετίζεται με τη λειτουργία των μυών που ρυθμίζουν τις διόδους αναπνοής στο φάρυγγα. Ο πάσχων εμφανίζει βαρύ ροχαλητό, συχνές νυχτερινές εφιδρώσεις, ενοχλήσεις στο στήθος και αυξημένη νυχτερινή διούρηση και βίαιες κινήσεις κατά τη διάρκεια του ύπνου. Σπανιότερα παρουσιάζονται κινητικοί αυτοματισμοί μέχρι του σημείου της υπνοβασίας. Οι πλήρεις αφυπνίσεις είναι σπάνιες σε αυτή τη διαταραχή, χωρίς όμως να αποκλείονται. Κατά τις αφυπνίσεις παρουσιάζεται αίσθημα ασφυξίας και πνιγμού και ο πάσχων αναπνέει με βαθιές αναπνοές.
Μία άλλη πιθανή εξήγηση των προβλημάτων που αντιμετωπίζετε είναι το γεγονός ότι κάποιοι άνθρωποι εμφανίζουν επεισόδια πανικού (δηλαδή πολύ έντονου άγχους) κατά τη διάρκεια του ύπνου τους. Στην περίπτωση αυτή οι αφυπνίσεις συνοδεύονται από ταχυκαρδία, γρήγορο ρυθμό αναπνοής και συναισθήματα και σκέψεις που σχετίζονται με έντονο άγχος. Περισσότερες πληροφορίες για τον πανικό μπορείτε να βρείτε εδώ .
Οι δύο παραπάνω πιθανές αιτίες δεν καλύπτουν σε καμία περίπτωση όλο το φάσμα των πιθανών αιτίων για τις αφυπνίσεις που σας απασχολούν. Προκειμένου να διερευνήσετε πλήρως τα προβλήματα ύπνου που αναφέρετε, αλλά και να τύχετε θεραπευτικής αγωγής για αυτά, σας προτείνουμε να απευθυνθείτε στο Εργαστήριο Ύπνου της Πανεπιστημιακής Ψυχιατρικής Κλινικής του Αιγηνητείου Νοσοκομείου (τηλ.             210 - 7220811       έως 13).

4. Το φαινόμενο που περιγράφετε εξηγείται ικανοποιητικά αν ξυπνάτε κατά τη διάρκεια της φάσης του ύπνου κατά την οποία ονειρευόμαστε, κάτι που μπορείτε να καταλάβετε αν έχετε ανάμνηση του ονείρου που βλέπατε παράλληλα με το φαινόμενο που περιγράφατε. Κατά τη διάρκεια των ονείρων μπαίνει σε λειτουργία ένα ειδικό σύστημα του οργανισμού που μας εμποδίζει να εκτελέσουμε στην πραγματικότητα τις κινήσεις που βλέπουμε ότι εκτελούμε στο όνειρό μας. Η λειτουργία του συστήματος αυτού είναι απολύτως φυσιολογική και καταλαβαίνετε πόσο αναγκαίο είναι να μη σηκωθούμε και αρχίσουμε να τρέχουμε στον ύπνο μας ακριβώς επειδή ονειρευόμαστε ότι τρέχουμε. Υπό μία έννοια τα χέρια σας είναι όντως παράλυτα κατά τη διάρκεια των ονείρων σας και το μόνο που χρειάζεται να κάνετε αν ισχύει η υπόθεσή μας είναι να περιμένετε λίγο χρόνο μέχρι να ξυπνήσετε εντελώς και η λειτουργία των χεριών σας θα αποκατασταθεί. Αν τα όσα περιγράφουμε δεν ανταποκρίνονται στις εμπειρίες σας θα πρέπει να απευθυνθείτε σε ένα εξειδικευμένο κέντρο ύπνου, προκειμένου να διαγνωστεί το πρόβλημά σας.

5. Πράγματι υπάρχει μια κατάσταση που ονομάζεται παράλυση ύπνου και η οποία χαρακτηρίζεται από την αδυναμία του ατόμου να κινηθεί στο μεταβατικό στάδιο ύπνου-ξύπνιου. Περίπου 40-50% των ατόμων χωρίς προβλήματα ύπνου αναφέρουν ότι κάποια στιγμή στη ζωή τους είχαν τουλάχιστον ένα τέτοιο επεισόδιο. Υπάρχει περίπτωση το φαινόμενο αυτό να συνοδεύεται και από σχετικές με τον ύπνο παραισθήσεις και έτσι να δημιουργείται μια αρκετά τρομακτική εμπειρία του να βλέπει ή να ακούει κανείς ασυνήθιστα πράγματα και να μην μπορεί να κινηθεί. Συνήθως, η εμπειρία αυτή διαρκεί από λίγα δευτερόλεπτα έως λίγα λεπτά και τερματίζεται από μόνη της. Και τα δύο αυτά φαινόμενα (η έντονη νοερή φαντασίωση και η μυική ατονία ) θεωρείται ότι είναι αποτέλεσμα της 'εισβολής' αποσπασματικών στοιχείων του REM σταδίου του ύπνου (κατά το οποίο βλέπουμε τα όνειρα) στο μεταβατικό αυτό στάδιο.

Πηγή: Συμβουλευτικό Κέντρο Φοιτητών

"